Czy przylgnęła do Ciebie etykietka humanisty i dlatego nigdy nawet nie spróbowałeś nauczyć się fizyki? A może zastanawiasz się, dlaczego tkwisz bezustannie w tym samym miejscu, podczas gdy ludzie, których postrzegałeś jako mniej zdolnych od siebie rozwinęli skrzydła i odnoszą sukcesy? Jeśli tak, to prawdopodobnie należysz do osób nastawionych na trwałość. Taka postawa przynajmniej w części tkwi w każdym z nas; najważniejsze jest jednak, co z nią dalej zrobimy.
Dwa przeciwstawne nastawienia
Sposób myślenia o możliwościach i jego wpływ na osiąganie sukcesów u ludzi stał się obiektem badań Carol Dweck z Uniwersytetu Stanforda. Obserwując uczniów, stwierdziła ona, że ludzi ograniczają przede wszystkim ich własne przekonania o możliwościach rozwoju.
Nastawienie na trwałość, to zespół przekonań, dotyczących m.in. talentu lub jego braku u poszczególnych jednostek i przyjmowanie tego stanu za ostateczny.
Jeśli odznaczasz się takim podejściem, prawdopodobnie wierzysz, że Twoje osiągnięcia warunkuje wrodzony talent, nie dostrzegasz wartości w samym procesie doskonalenia się, a jedynie w jego efektach i ciągle oceniasz innych, a jednocześnie przeraża Cię ich ocena, . W konsekwencji takiej postawy, aby uchronić się przed jakąkolwiek porażką, nie podejmujesz żadnych wyzwań i tkwisz w bezpiecznej dla siebie strefie komfortu.
Przeciwieństwem nastawienia na trwałość jest nastawienie na rozwój, pozwalające wierzyć, że niezależnie od wrodzonych predyspozycji, zawsze możliwe jest podniesienie swoich umiejętności. Posługując się podejściem rozwojowym, nie żyjesz pod naciskiem ustawicznej kontroli nad swoimi kompetencjami, ale postrzegasz je jako zmienne i nieustająco je poprawiasz. Nie boisz się też krytyki, przyjmujesz ją tylko jako wskazówkę, co musisz zmienić, by dalej doskonalić siebie..
Rozwojowe podejście w różnych obszarach życia
Jeśli już na początku swojej edukacji w szkole podstawowej otrzymałeś etykietę słabego ucznia, na ogół przestajesz wierzyć, że możesz być lepszy, i w konsekwencji nie robisz nic, co mogło by Cię rozwinąć. Natomiast jeśli jesteś uznany za zdolnego, często czujesz się zmuszony do stawiania przed sobą nierealistycznych oczekiwań co do najwyższych ocen i rezultatów, bez wnikania czy rzeczywiście ich pragniesz.
Naukowcy stwierdzili, iż właściwe dla podejścia rozwojowego wzmacnianie uczniów poprzez chwalenie za postęp, a nie za efekty pracy, wpływa w bardzo istotny sposób na ich osiągnięcia zarówno w nauce, jak i sporcie.
Rozwojowe nastawienie pomaga również w pracy, gdzie stopniowe nabywanie nowych umiejętności przekłada się na kolejne progi kariery. Jeśli pozbędziesz się charakterystycznego dla sztywnego podejścia oceniania i obrony swojego „iluzorycznego obrazu” w środowisku zawodowym, pozwoli Ci to lepiej realizować się w zespole i cieszyć się jego wspólnymi celami i sukcesami.
Rozwojowe podejście może także polepszyć Twoje relacje w związku. Jeśli pokonasz przejawy nastawienia na trwałość i przestaniesz chociażby traktować niedociągnięcia partnera jako personalne ataki wymierzone w Ciebie, masz szansę na lepszą więź między Wami.
Jak zmienić nastawienie
Zmiana z nastawienia na trwałość na nastawienie na rozwój to zdobycie umiejętności dostrzegania swoich możliwości z innej strony. Chociaż porzucenie sposobu myślenia trwałego na rzecz rozwojowego nie jest łatwe, pamiętaj że zawsze jest możliwe. Aby się to powiodło, istotne jest, abyś przeanalizował sytuacje, w których Twoje nastawienie koncentruje się na trwałości. Pracując nad przestawieniem się na rozwój musisz umieć współistnieć z tą częścią Ciebie, która opiera się na nastawieniu na trwałość ponieważ również ona jest Ci potrzebna.
Najważniejsze jest, abyś wierzył w to, ze każdego dnia możesz rozwijać się w wybranych przez siebie dziedzinach, i aby nie ograniczało Cię poczucie braku talentu. Według Carol Dweck jest on jedynie punktem wyjścia, a nie warunkiem niezbędnym dla Twojego rozwoju
