Czy lęk przed porażką uniemożliwia Ci działanie? Obawiasz się innych ludzi, ich opinii i krytyki? Być może brakuje Ci asertywności. Ale nie martw się, nikt nie rodzi się asertywnym. Jest to cecha, którą w 100 proc. możemy wypracować.
Czym jest asertywność?
Generalnie rozróżniamy trzy postawy przyjmowane w relacjach z innymi: uległą, agresywną i właśnie asertywną. Asertywność to umiejętność określania swoich praw i potrzeb bez przekraczania granic innych ludzi.
Zgodnie z definicją stworzoną na Uniwersytecie w Austin, jest to: „używanie bezpośredniej, otwartej i uczciwej komunikacji w relacjach z ludźmi, w celu zaspokojenia swoich osobistych potrzeb”.
Z kolei słownik „Dorland’s Medical Dictionary” definiuje asertywność jako „formę zachowania charakteryzującą się pewnością w wyrażaniu własnego zdania, oraz sygnalizowania swoich praw, potrzeb, czy punktu widzenia zarówno bez zachowań agresywnych, jak również bez przyjmowania postawy uległej”.
Herbert Fensterheim, amerykański psycholog, współtwórca teorii asertywności, uważa, że: jeśli masz jakąkolwiek wątpliwość, czy dane zachowanie jest asertywne, powinieneś sprawdzić, czy choć trochę zwiększa ono Twój szacunek do samego siebie.
Dlaczego asertywność jest ważna?
Bycie asertywnym polega w dużej mierze na umiejętności słuchania innych i odpowiedniego reagowania, niezależnie od tego, czy zgadzasz się z czyjąś opinią oraz przyjmowaniu krytyki, komplementów i ocen. Asertywność daje zdolność mówienia „nie” w sposób nie raniący innych.
Wpływa ona na świadomość siebie, zdolność samooceny i szacunek do samego siebie oraz umiejętność dochodzenia i egzekwowania swoich praw, a także wypracowywania kompromisów. Pozwala też na akceptację własnych błędów i dostrzeganie sukcesów, odporność na naciski z zewnątrz, oraz pomaga powstrzymywać emocje.
Działanie asertywne pomaga zachować uczciwość w relacjach, daje poczucie kontroli nad swoim życiem, i poprawia zdolność do podejmowania decyzji.
Bycie asertywnym daje Ci świadomość, że masz prawo:
- Prosić o to, czego chcesz, lecz nie wymagać tego. Masz prawo poprosić kogoś o zrobienie Ci uprzejmości ale musisz liczyć się z odmową. Nikt nie ma obowiązku robienia właśnie tego, co jest dla Ciebie wygodne
- Podejmować decyzję i ponosić ich skutki. Każdy z nas sam decyduje o swoim życiu, dlatego masz prawo samodzielnie podejmować decyzje, pod warunkiem że zdajesz sobie sprawę z ich konsekwencji, i jesteś je gotów ponieść.
- Mieć i wyrażać swoje zdanie. Każdy człowiek jest inny i każdy widzi rzeczy inaczej, dlatego masz prawo przyjmować takie stanowisko, jakie uważasz za słuszne.
- Nie wiedzieć lub nie rozumieć czegoś. Popełnianie błędów zdarza się każdemu, dlatego bez oporów przyznaj się do omyłki i nie utrzymuj maski osoby nieomylnej i wszechwiedzącej.
- Decydować, czy chce się angażować w problemy innych ludzi. Możesz mieć ochotę pomagać komuś, możesz też uznać, że nie chcesz mieszać się w cudze problemy, ponieważ czujesz się w tym niekomfortowo i nie chcesz brać odpowiedzialności za ingerencję w sprawy innych ludzi. A może po prostu pragniesz spożytkować swój czas inaczej. Masz do tego pełne prawo.
- Odnosić sukcesy. Być może to wydaje się dziwne, ale są osoby, które nie wierzą w siebie, i w to że mogłyby odnosić sukcesy. Masz prawo się rozwijać i osiągać to, co chcesz, oraz wierzyć, że możesz dochodzić do tego doskonaląc się i ciężko pracując.
- Żyć swoim życiem i robić rzeczy na które masz ochotę. Nikt nie ma prawa mówić Ci jak masz żyć, pod warunkiem że potrafisz w dojrzały sposób ponosić konsekwencje swoich decyzji. Możesz ubierać się jak chcesz, uprawiać sport jaki chcesz, zajmować się różnymi dziedzinami życia, niezależnie od tego ile masz lat, jak wyglądasz i ile masz pieniędzy – jeżeli tylko dobrze się z tym czujesz.
